Körcül Anlatımla Namaz Cenaze Namazı ve Hastalar İçin Namaz
( tarihinde yayınlandı)Bu ipucunda aşağıda belirtilen sorulara yanıt verilmiştir. Altı maddelik listeden sonra soruların yanıtlarına rahat ulaşılması için yanıtların yer aldığı alanların başlangıcı dördüncü derece başlık etiketi ile işaretlendirilmiştir. Ekran okuyucunuzun kısayol tuşlarıyla ilgili başlığa hızlıca ulaşabilirsiniz.
1- Namaz anlatımında kullanılan tanımlar ve terimler
2- Cemaatle namaz kılmak
3- Bir rekatlık namaz duruşlarının körcül anlatımı
4- Namazların rekat sayıları ve diğer ayrıntıları
5- Cenaze namazının körcül anlatımı
6- Yolcular, hastalar ve felçiler için körcül namaz anlatımı
Öncelikle namazla ilgili terimleri açıklayalım.
Farz: Müslümanlıkta, özür olmadıkça yapılması zorunlu, yapılmaması günah sayılan.
Vacip: Yapılması gerekli olan.
Sünnet: Hz.Muhammed'in Müslümanlarca uyulması gerekli sayılan davranışları ve herhangi bir konuda söylemiş olduğu söz.
Niyet etmek: Namaz kılmaya karar verip kılacağı namazı söyleyip allahü ekber demek. Örneğin, niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya, allahü ekber, demek.
Kıyam: niyetlendikten rükûya gidinceye kadar ayakta durmak.
Kıraat: rükûya gidinceye kadar sure okumak.
Rükû: Namazda elleri dizlere dayayıp öne doğru eğilmek. Allahü ekber diye eğildikten sonra Rükûdayken “sübhane rabbiyel azim” denir. en az bir defa demek gerekir. Üç defa söylemek ise sünnettir. doğrulurken “semi allahülimen hamideh” denir. Eğer imamla kılıyorsak doğrulurken “semi allahülimen hamideh” diye imam diyeceği için biz bir şey demeyiz. Rükûdan kalktıktan elleri yana saldıktan sonra içimizden “rabbena lekel hamd” veya “rabbena ve lekel hamd” deriz.
Secde: Namaz kılarken alnı, elleri, ayakları, dizleri ve ayak parmaklarını yere getirerek alınan durum. Secde İki defa yapılır allahü ekber diye secde yaparız ve secdedeyken “sübhane rabbiyel alâ” deriz. Her iki secde de bunu söyleriz. En az bir defa söylemek gerekir; üç defa söylemek sünnettir. İki secde arasında sübhan Allah” diyecek kadar otururuz. Secdelere kapanırken veya secdelerden kalkarken “allahü ekber” denir.
Rekât: Namazda bir kıyam (ayakta durma), bir rükû (ayaktayken eğilme) ve iki secdeden (yere kapanma) oluşan bölüm.
Tahiyyat: secdeden sonra oturup ettehiyyatı duasını okumak.
Selam vermek: namaz bittikten sonra önce sağa sonra sola esselamün aleyküm verahmetullah diyerek başı çevirmek.
Kamet: ezanı hızlıca okuyup “hayye lel feleh” lafzı ile “allahü ekber Allahü ekber” lafzı arasında gadi gametüs selah” denildiği ezan çeşitidir. Camilerde müezzinler okur. Yalnız başına namaz kılan erkeklerin kamet getirmesi sünnettir.
Tekbir: Müslümanlıkta Allah'ın büyüklüğünü, yüceliğini anmak için söylenen Allahuekber sözü.
Şimdide camide veya evdeki cemaate nası uyulur, onu anlatalım. Sadece farz namazlar imam eşliğinde kılınır. Sünnetleri kendiniz kılmanız gerekir. yatsıdan sonra kılınan vitir namazını da kendiniz kılmalısınız. Ancak ramazan aylarında teravihten sonra vitir namazlarını imam kıldırır.
Bir örnekle imamla nasıl namaz kılacağımızı açıklamaya çalışayım.
Örneğin, akşam namazının farzını kılacağız.
Müezzin kamete başlar.
İki defa Eşhedü enne muhammeder rasülullah dediğinde ayağa kalkarız.
Müezzin kametlerken “gadi gametüs selah” dediğinde içimizden “niyet ettim Allah rızası içim akşam namazının farzını kılmaya, uydum hazır olan imama” deriz. İmam allahü ekber deyince biz de tekbir alıp ellerimizi bağlayarak sübhanekeyi okuruz. İmam, fatiha ve bir sure okurken biz bir şey okumaz, dinleriz. Sonra imamla birlikte rükûya gideriz. İçimizden üç defa “sübhane rabbiyel azim” deriz. İmam: “semi allahülimen hamideh” diyerek doğrulurken biz bir şey demeden doğrulur ve içimizden “Rabbena lekel hamd” veya “Rabbena ve lekel hamd” deriz. İmamla birlikte secdeye gideriz. Secdedeyken üç defa “sübhane rabbiyel alâ” deriz. Doğrulup imamla birlikte ikinci secde de aynısını deriz. İmamla birlikte ayağa kalkıp imamın okudğu fatiha ve bir sureyi dinleriz. dinleriz. Tekrar rükû ve secdeyi imamla yaparız. Oturduğumuzda içimizden ettehiyyatü duasını okuruz ve önce bitirdiysek bekleriz. Bitirmediysek bile imam ayağa kalkınca biz de kalkarız. İmama uyduğumuz için her şeyi imamla yapmamız gerekir. imam üçüncü rekâtta içinden fatiha suresini okur. Biz bir şey yapmayız. Sonra imamla birlikte rükû ve secde yaparız. Oturduğumuzda ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena dualarını okuruz. Önce bitirdiysek bekleriz ve imamla birlikte selam veririz.
Not: cemaatle namaz kılarken duaları kendimiz okurken, sureleri okumaz, imamı dinleriz.
Not-2: öğlen ve ikindi namazlarında imam sureleri içinden okur. Biz bir şey okumadan bekleriz. Bunun sebebinin islamiyetin ilk yıllarında düşmanlardan gizli namaz kılmak olduğunu duymuştum.
Not-3: cemaatle namaz kılarken imamdan önce kalkmamalı, imamdan önce rükû ve secde yapmamalıyız. İmamdan sonra ayağa kalkılmalı, imamdan sonra rükû ve secde yapılmalıdır.
Not-4: insanların namaz kılarken oluşturduğu yan yana dizilen gruplara ve durulan yerlere saf denir. bu saflar genelde kırmızı renklerde oluyor. Ancak hiç görmüyorsak safları bulmakta zorlanabiliriz. Üstelik yanınızdaki kişilerle aynı hizada olmanız gerekir. zaten camidekiler size yardım ederek saflara yerleştireceklerdir. Eğer bunu yapmazlarsa elinizi öne uzatarak insanları fark edebilirsiniz. Yanınızdaki kişilerle aynı hizada olup olmadığınızı fark etmek için kolunuzu yanınızdakinin koluna deydirerek yanlış yerde olup olmadığınızı anlayabilirsiniz. camiye giden insanlar namazın sünnetini ve farzını ayrı saflarda kılabiliyorlar. Farklı saflarda namazlar kılarak hepsinden ayrı sevap aldıkları söyleniyor. Eğer kendinize güveniyor, sorunsuzca yerinizi bulabileceğinizi düşünüyorsanız, ayrı saflarda namazınızı kılabilirsiniz.
Peki namaza geç kaldıysak farzı yalnız mı kılmalıyız? Tabiî ki hayır? İslamiyet buna da bir kolaylık getirmiş. Hangi rekâtı kıldırıyorsa imam, hemen uymalı, daha sonra eksiklerimizi tamamlamalıyız. Yine bir örnekle açıklayalım. Yine akşam namazının farzını kılıyoruz diyelim. İkinci rekâtta yetiştiğimizi varsayalım. Hemen niyetleniriz. İmamla birlikte ikinci ve üçüncü rekâtı kılarız. Üçüncü rekâttan sonra ettehiyyatü duasını okuyup bekleriz. İmam selam verdiğinde biz selam vermeyiz. Selamdan sonra ayağa kalkıp kılmamış olduğumuz birinci rekâtı kılarız yani sübhaneke okuyup euzu besmeleden sonra fatiha, bir sureokuyarak rükû ve secde yaptıktan sonra ettehiyyatü, salli barik, Rabbena duaları okuyup selam vererek namazımızı bitiririz. Eğer üçüncü rekâtta yetişseydik, selam vermeyip 1 ile ikinci rekâtı kılarız.İmamın secde de mi, rükû da mı, yoksa ayakta mı olduğunu imamın sesinden anlayabiliriz. Birkaç kere camiye gittiğimizde bunu kavrayabileceğimizi düşünüyorum.
1. Niyetlenmek: Namaza başlarken önce niyetlenmemiz gerekir. örneğin, sabah namazının sünnetini kılacağız. İçimizden hafif sesle “niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya” deriz. Erkekler allahü ekber diyerek ellerini açarak avuç içi karşıyı yani kıbleyi gösterecek biçimde baş parmak uçlarını kulak memelerine deydirirler. Kadınlar ise allahü ekber dediklerinde parmakları açık ellerini göğüsleri hizasına kaldırarak bir birlerinin içine bakacak veya karşıyı gösterecek şekilde tutarlar.
2. ayakta durma: ayakta sübhaneke, fatiha ve başka bir sure okurken erkekler ellerini göbekleri üzerine sağ el üste, sol elin bileğini kavramış biçimde tutarlar. Kadınlar ise göğüsleri üzerinde sağ el üste, sol elin bileğini kavramış şekilde tutarlar. Ayaktayken sağ ayak bir tesbih miktarı yani sübhan Allah diyecek kadar havaya kalkarsa namaz bozulur.
3. rükû: bu esnada erkekler biraz daha düz durarak avuçlarıyla dizlerini kavrarlar. Kadınlar ise erkeklere göre biraz daha az eğilerek, meyilli durarak dizlerine uzanırlar. üstelik erkekler gibi kavramayıp ellerini diz üstünde tutarlar. Secdeye gitmeden önce her iki cinsiyet de tamamen doğrularak ellerini yanlardan salar.
4. secde: erkekler, alın, burun, avuç içi, dizler yere gelecek, ayaklar dik ve parmakuçları kıbleyi gösterecek şekilde yere kapanır. Eller, avuç içi yerde,başın iki yanında ve dirsekler yukarıda olur.
Kadınlar da aynı şekilde kapanır. Ama onlarda dirsekler yerde olur, eller erkekler kadar uzatılmadan vücuda yakın bir şekilde, fazla açılmadan tutulur yani büzülürler. Secdede bir ayak yerden kalkarsa namaz bozulmaz ama iki ayak bir tesbih miktarı kalkarsa bozulur.
5. oturma: erkekler, sağ ayağını parmakları kıbleyi gösterecek şekilde dikip sol ayağını parmakları sağda kalacak şekilde altına lır ve sol ayağı üstüne otururlar. Kadınlar ise her iki ayağını da parmaklar sağa gelecek şekilde yatırır, sağ ayak dışarıda kalacak şekilde sol ayağı üzerine otururlar. Her iki cinsiyet de ellerini dizlerine koyar ve karşıya değil de dizlerine doğru bakar.
6. selam verme: ettehiyyatü, sallili barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek namaz bitirilir. Eller dizlerden ayrılmadan baş önce sağa, sonra sola çevrilir. Her çevrililişnde esselamün aleyküm ve rahmetullah denir.
Sabah namazı 4 rekattır: ikisi sünnet, ikisi farz. Önce sünnet kılınır.
Sabah namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek yani euzu billahi miineş şeydanirracim bismillahir rahmanir rahim denildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek yani bismillahir rahmanir rahim denildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek sabah namazının sünneti bitirilir.
Sabah namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek sabah namazının farzı bitirilir.
Öğle namazının kılınışı
Öğle namazı 10 rekâttır. 4’ü ilk sünnet, 4’ü farz ve 2’si son sünnettir. Önce ilk sünnet, sonra farz ve son olarak da son sünnet kılınır.
Öğle namazının ilk sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının ilk sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek öğle namazının ilk sünneti bitirilir.
Öğle namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek öğle namazının farzı bitirilir.
Not: farz namazlarının üçüncü ve dördüncü rekâtlarında sadece fatiha okunur, daha sonra başka bir sure okunmaz.
Öğle namazının son sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının son sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek öğle namazının son sünneti bitirilir.
İkindi namazının kılınışı
İkindi namazı 8 rekâttır. 4’ü sünnet, 4’ü farzdır. Önce sünnet, sonra farz kılınır.
İkindi namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için ikindi namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duasının ardından salli barik duaları okunup ayağa kalkılır. Sübhaneke okunur. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek ikindi namazının sünneti bitirilir.
Not: ikindi namazının sünneti ile yatsı namazının ilk sünneti gayri müvekked sünnettir, yani bazen terk edilebilir. Fırsatımız yoksa kılmayabiliriz. Peygamberimiz bile zaman zaman kılmamıştır. Camide kılıyorsak ve müezzin kamete başladıysa ikinci rekâtın sonunda selam verip son iki rekâtı kılmadan imama uyarak farzı kılarız. Kerahat vakti girdiyse bile yani akşam namazına 45-50dk’dan az kaldıysa sünneti kılmadan farzı kılarız.
İkindi namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için ikindi namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek ikindi namazının farzı bitirilir.
Akşam namazının kılınışı
Akşam namazı 5 rekâttır. Üçü farz, ikisi sünnettir. Önce farz, sonra sünnet kılınır.
Akşam namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için akşam namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra oturularak ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek akşam namazının farzı bitirilir.
Akşam namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için akşam namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek akşam namazının sünneti bitirilir.
Yatsı namazının kılınışı
Yatsı namazı 13 rekâttır. 4’ü ilk sünnet, 4’ü farz, 2’si son sünnet ve 3’ü vaciptir. Önce ilk sünnet, sonra farz, daha sonra son sünnet ve en son ise vacip kılınır.
Yatsı namazının ilk sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının ilk sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duasının ardından salli barik duaları okunup ayağa kalkılır. Sübhaneke okunur. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek yatsı namazının ilk sünneti bitirilir.
Yatsı namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek yatsı namazının farzı bitirilir.
Yatsı namazının son sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının son sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek yatsı namazının son sünneti bitirilir.
Vitir namazının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası içinvitir namazını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunur. ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Diğer namazlardan farklı olarak tekbir alınıp kunut duaları okunur. Daha sonra rükû ve secdeler yapılır. Secdelerden sonra oturulur; ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek vitir namazı bitirilmiş olur.
Genel not: eğer çok sure bilmiyorsak bile namaz kılabiliriz. İki sure biliyorsak bir rekâtta birini, diğerinde öbürünü okuyabiliriz. Yeni sureler öğreninceye kadar bu şekilde namazlarımızı kılabiliriz.
Cenaze namazı: bir kişi ölünce, ayakta ve sadece erkeklere farz olan cemaat halinde kılınan bir namazdır. Bir kişi öldüğünde oradaki erkeklerden birinin bile, ölünün cenaze namazını kılması diğer erkeklerin kılma yükümlülüğünü alır. Ancak hiç kimse kılmazsa günahı o yerdeki bütün erkeklere yazılır. Şimdi de biraz kılınışından bahsedelim.
Cenaze namazları cami avlusunda veya mezar girişlerinde kılınır. Cenaze musalla taşına konduktan sonra imam bilgi verir. Müezzinin “uyun imama” sözünden sonra ölen kişi erkekse “niyet ettim Allah rızası için er kişi niyetine cenaze namazı kılmaya, uydum hazır olan imama”, eğer kadın ise “niyet ettim Allah rızası için hatun kişi niyetine cenaze namazı kılmaya, uydum hazır olan imama” denir ve imam allahü ekber dediğinde eller kulak memesine değdirilerek tekbir alınır ve namaza başlanmış olur. Sağ el üste sol elin bileğini kavrayacak şekilde eller göbek hizasında bağlanır ve Selama kadar bu şekilde tutulur. Sübhaneke duası vecelle senaük kısmı da söylenerek okunur ve beklenir. İmam allahü ekber dediğinde hiçbir hareket yapılmaz, salli barik duaları okunur. İmam tekrar allahü ekber dediğinde yine el kulaklara falan götürülmez, baş sallanmaz yani kısacası hiçbir hareket yapılmaz. Biliniyorsa cenaze duası okunur. Eğer bilinmiyorsa Rabbena duaları veya kunut duaları okunur. İmam yine allahü ekber der, bir şey yapılmaz. Daha sonra imamla birlikte önce sağa, sonra sola selam verilerek namaz bitirilir.
Yolcular için namaz tarifi
Namazı zamanında kılmaya eda, vaktinden sonra kılmaya kaza denir. çok zor durumda kalmadıkça namazları kazaya bırakmak önerilmez. Bir yere bir araçla seyahat ediyorsak bile namazlarımızı kılmalıyız. Özel araçla yola çıkıyorsak namaz vaktinde mola verip namazımızı kılabiliriz. Ancak otobüsler de böyle bir şansımız yoktur. Bunun için yola çıkmadan önce abdest alınır. Biz otobüsteyken ezan okundu yani vakit girdiyse ve vakit çıkmadan yani diğer namazın vakti girmeden araçtan inemeyeceksek oturduğumuz yerde namazımızı kılarız. Bu şekilde kıble aranmaz, araç nereye dönerse kıble orasıdır. Biraz namazın kılınışından bahsedeyim. Namaz tarifinde bahsettiğim şekilde niyetlenip namaza başlarız. Sübhaneke, fatiha ve sure okurken yine ellerimizi bağlarız. Normal namaz kılma şeklinden farklı olarak bunu oturduğumuz yerde yaparız. Rükûda az, secdede daha çok eğiliriz. Ancak başımızı koltuğa veya herhangi bir yere değdirmemiz gerekmez. Bunlar dışında araçta namaz kılmada bir farklılık yoktur; namaz kılarken vücut hareketleri ve okunan dualar aynıdır.
Not: ortam müsait olmadığı için seyahat esnasında sadece farz namazları kılmamız yeterli olur.
Hastalar ve ameliyatlılar için namaz tarifi
Eğer ayakta dururken zorlanıyorsak, ayakta durmak sağlığımıza zarar veriyorsa veya yeni ameliyat olduysak oturduğumuz yerde namazımızı kılabiliriz. Aynı otobüste yaptığımız gibi niyetlenip namaz kılabiliriz. Namaz hareketleri yine aynıdır. Eğer bacaklarımızı uzatmadan oturamıyorsak, bacaklarımızı uzatarak da kılabiliriz.
Felçliler için namaz tarifi
Din âlimleri, “hiçbir şekilde namaz kılmadan vazgeçilemeyeceğini, gözlerle bile namaz kılınabileceğini ifade ederler. Bu nedenle felçliler de namazlarını kılabilirler. Hiç kalkamıyorlarsa yattıkları yerde, oturabiliyorlarsa oturarak namazlarını kılabilirler. Hem yatarak hem de oturarak namaz hareketlerini ellerinden geldiği kadar yerine getirerek namazlarını kılarlar. Dinimizde önemli olan niyettir. Bir kişi namaz kılmaya niyetlense ama o anda diğer namazın ezanı okunsa bile, kişinin o namazın sevabını aldığı söylenir. Felçlilerin, Hareketleri yapamıyorum, diye namazlarının olmadığını düşünmeleri, namaz kılmaktan vazgeçmeleri doğru olmaz. Kişi oturduğu yerde, tekerlekli sandalyede namazlarını kılabilir. Örneğin, tekerlekli sandalyede namaz kılan birisi imkânı olmadığı için secde yaparken başını yere koymaz, arabada namaz kılan birisi gibi rükûdan daha çok eğilir. Ellerini dizine koyamasa bile dizine doğru yaklaştırmaya çalışır.
Kısacası namaz hareketleri mümkün olduğunca taklit edilerek bu farz da yerine getirilmiş olur. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Ramazan Akel | (Şikâyet et)
1- Namaz anlatımında kullanılan tanımlar ve terimler
2- Cemaatle namaz kılmak
3- Bir rekatlık namaz duruşlarının körcül anlatımı
4- Namazların rekat sayıları ve diğer ayrıntıları
5- Cenaze namazının körcül anlatımı
6- Yolcular, hastalar ve felçiler için körcül namaz anlatımı
1- Namaz anlatımında kullanılan tanımlar ve terimler
Namaz, islamın 5 şartından biridir. Tabi ki yapıp yapmamak sizin kararınız. Çünkü İslam herkesi kararında özgür bırakmıştır. Ben, namaz kılmak isteyenler için elimden geldiğince namazı anlatmaya çalışacağım.Öncelikle namazla ilgili terimleri açıklayalım.
Farz: Müslümanlıkta, özür olmadıkça yapılması zorunlu, yapılmaması günah sayılan.
Vacip: Yapılması gerekli olan.
Sünnet: Hz.Muhammed'in Müslümanlarca uyulması gerekli sayılan davranışları ve herhangi bir konuda söylemiş olduğu söz.
Niyet etmek: Namaz kılmaya karar verip kılacağı namazı söyleyip allahü ekber demek. Örneğin, niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya, allahü ekber, demek.
Kıyam: niyetlendikten rükûya gidinceye kadar ayakta durmak.
Kıraat: rükûya gidinceye kadar sure okumak.
Rükû: Namazda elleri dizlere dayayıp öne doğru eğilmek. Allahü ekber diye eğildikten sonra Rükûdayken “sübhane rabbiyel azim” denir. en az bir defa demek gerekir. Üç defa söylemek ise sünnettir. doğrulurken “semi allahülimen hamideh” denir. Eğer imamla kılıyorsak doğrulurken “semi allahülimen hamideh” diye imam diyeceği için biz bir şey demeyiz. Rükûdan kalktıktan elleri yana saldıktan sonra içimizden “rabbena lekel hamd” veya “rabbena ve lekel hamd” deriz.
Secde: Namaz kılarken alnı, elleri, ayakları, dizleri ve ayak parmaklarını yere getirerek alınan durum. Secde İki defa yapılır allahü ekber diye secde yaparız ve secdedeyken “sübhane rabbiyel alâ” deriz. Her iki secde de bunu söyleriz. En az bir defa söylemek gerekir; üç defa söylemek sünnettir. İki secde arasında sübhan Allah” diyecek kadar otururuz. Secdelere kapanırken veya secdelerden kalkarken “allahü ekber” denir.
Rekât: Namazda bir kıyam (ayakta durma), bir rükû (ayaktayken eğilme) ve iki secdeden (yere kapanma) oluşan bölüm.
Tahiyyat: secdeden sonra oturup ettehiyyatı duasını okumak.
Selam vermek: namaz bittikten sonra önce sağa sonra sola esselamün aleyküm verahmetullah diyerek başı çevirmek.
Kamet: ezanı hızlıca okuyup “hayye lel feleh” lafzı ile “allahü ekber Allahü ekber” lafzı arasında gadi gametüs selah” denildiği ezan çeşitidir. Camilerde müezzinler okur. Yalnız başına namaz kılan erkeklerin kamet getirmesi sünnettir.
Tekbir: Müslümanlıkta Allah'ın büyüklüğünü, yüceliğini anmak için söylenen Allahuekber sözü.
2- Cemaatle namaz kılmak
En az iki kişinin bir araya gelerek birlikte namaz kılmasına cemaat deriz. Eğer iki kişi bir araya geldiysek ve biliyorsak namazı cemaatle kılmamız daha çok sevap olacaktır. İki görmeyen cemaat halinde kılacaksa biri kıldırabilir. Ancak gören bir arkadaşınızla cemaat yapacaksanız gören arkadaşınızın kıldırması gerektiği öneriliyor. Namaz kıldıran kişinin 1-2 metre önünü görebiliyor olması gerekmektedir. Eğer gören arkadaşınız kıldıramıyorsa siz kıldırabilirsiniz.Şimdide camide veya evdeki cemaate nası uyulur, onu anlatalım. Sadece farz namazlar imam eşliğinde kılınır. Sünnetleri kendiniz kılmanız gerekir. yatsıdan sonra kılınan vitir namazını da kendiniz kılmalısınız. Ancak ramazan aylarında teravihten sonra vitir namazlarını imam kıldırır.
Bir örnekle imamla nasıl namaz kılacağımızı açıklamaya çalışayım.
Örneğin, akşam namazının farzını kılacağız.
Müezzin kamete başlar.
İki defa Eşhedü enne muhammeder rasülullah dediğinde ayağa kalkarız.
Müezzin kametlerken “gadi gametüs selah” dediğinde içimizden “niyet ettim Allah rızası içim akşam namazının farzını kılmaya, uydum hazır olan imama” deriz. İmam allahü ekber deyince biz de tekbir alıp ellerimizi bağlayarak sübhanekeyi okuruz. İmam, fatiha ve bir sure okurken biz bir şey okumaz, dinleriz. Sonra imamla birlikte rükûya gideriz. İçimizden üç defa “sübhane rabbiyel azim” deriz. İmam: “semi allahülimen hamideh” diyerek doğrulurken biz bir şey demeden doğrulur ve içimizden “Rabbena lekel hamd” veya “Rabbena ve lekel hamd” deriz. İmamla birlikte secdeye gideriz. Secdedeyken üç defa “sübhane rabbiyel alâ” deriz. Doğrulup imamla birlikte ikinci secde de aynısını deriz. İmamla birlikte ayağa kalkıp imamın okudğu fatiha ve bir sureyi dinleriz. dinleriz. Tekrar rükû ve secdeyi imamla yaparız. Oturduğumuzda içimizden ettehiyyatü duasını okuruz ve önce bitirdiysek bekleriz. Bitirmediysek bile imam ayağa kalkınca biz de kalkarız. İmama uyduğumuz için her şeyi imamla yapmamız gerekir. imam üçüncü rekâtta içinden fatiha suresini okur. Biz bir şey yapmayız. Sonra imamla birlikte rükû ve secde yaparız. Oturduğumuzda ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena dualarını okuruz. Önce bitirdiysek bekleriz ve imamla birlikte selam veririz.
Not: cemaatle namaz kılarken duaları kendimiz okurken, sureleri okumaz, imamı dinleriz.
Not-2: öğlen ve ikindi namazlarında imam sureleri içinden okur. Biz bir şey okumadan bekleriz. Bunun sebebinin islamiyetin ilk yıllarında düşmanlardan gizli namaz kılmak olduğunu duymuştum.
Not-3: cemaatle namaz kılarken imamdan önce kalkmamalı, imamdan önce rükû ve secde yapmamalıyız. İmamdan sonra ayağa kalkılmalı, imamdan sonra rükû ve secde yapılmalıdır.
Not-4: insanların namaz kılarken oluşturduğu yan yana dizilen gruplara ve durulan yerlere saf denir. bu saflar genelde kırmızı renklerde oluyor. Ancak hiç görmüyorsak safları bulmakta zorlanabiliriz. Üstelik yanınızdaki kişilerle aynı hizada olmanız gerekir. zaten camidekiler size yardım ederek saflara yerleştireceklerdir. Eğer bunu yapmazlarsa elinizi öne uzatarak insanları fark edebilirsiniz. Yanınızdaki kişilerle aynı hizada olup olmadığınızı fark etmek için kolunuzu yanınızdakinin koluna deydirerek yanlış yerde olup olmadığınızı anlayabilirsiniz. camiye giden insanlar namazın sünnetini ve farzını ayrı saflarda kılabiliyorlar. Farklı saflarda namazlar kılarak hepsinden ayrı sevap aldıkları söyleniyor. Eğer kendinize güveniyor, sorunsuzca yerinizi bulabileceğinizi düşünüyorsanız, ayrı saflarda namazınızı kılabilirsiniz.
Peki namaza geç kaldıysak farzı yalnız mı kılmalıyız? Tabiî ki hayır? İslamiyet buna da bir kolaylık getirmiş. Hangi rekâtı kıldırıyorsa imam, hemen uymalı, daha sonra eksiklerimizi tamamlamalıyız. Yine bir örnekle açıklayalım. Yine akşam namazının farzını kılıyoruz diyelim. İkinci rekâtta yetiştiğimizi varsayalım. Hemen niyetleniriz. İmamla birlikte ikinci ve üçüncü rekâtı kılarız. Üçüncü rekâttan sonra ettehiyyatü duasını okuyup bekleriz. İmam selam verdiğinde biz selam vermeyiz. Selamdan sonra ayağa kalkıp kılmamış olduğumuz birinci rekâtı kılarız yani sübhaneke okuyup euzu besmeleden sonra fatiha, bir sureokuyarak rükû ve secde yaptıktan sonra ettehiyyatü, salli barik, Rabbena duaları okuyup selam vererek namazımızı bitiririz. Eğer üçüncü rekâtta yetişseydik, selam vermeyip 1 ile ikinci rekâtı kılarız.İmamın secde de mi, rükû da mı, yoksa ayakta mı olduğunu imamın sesinden anlayabiliriz. Birkaç kere camiye gittiğimizde bunu kavrayabileceğimizi düşünüyorum.
3- Bir rekatlık namaz duruşlarının körcül anlatımı
Namaz kılarken vücudumuz hangi şekilleri alır? Öncelikle şunu belirteyim ki namaz kılarken erkekler ve kadınların hareketleri bir birinden farklılıklar içerir. Bunu belirtmeye çalışacağım. Sadece bir rekâtı anlatmak konunun algılanmasını sağlayacaktır sanırım. Maddeler halinde açıklamaya çalışayım.1. Niyetlenmek: Namaza başlarken önce niyetlenmemiz gerekir. örneğin, sabah namazının sünnetini kılacağız. İçimizden hafif sesle “niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya” deriz. Erkekler allahü ekber diyerek ellerini açarak avuç içi karşıyı yani kıbleyi gösterecek biçimde baş parmak uçlarını kulak memelerine deydirirler. Kadınlar ise allahü ekber dediklerinde parmakları açık ellerini göğüsleri hizasına kaldırarak bir birlerinin içine bakacak veya karşıyı gösterecek şekilde tutarlar.
2. ayakta durma: ayakta sübhaneke, fatiha ve başka bir sure okurken erkekler ellerini göbekleri üzerine sağ el üste, sol elin bileğini kavramış biçimde tutarlar. Kadınlar ise göğüsleri üzerinde sağ el üste, sol elin bileğini kavramış şekilde tutarlar. Ayaktayken sağ ayak bir tesbih miktarı yani sübhan Allah diyecek kadar havaya kalkarsa namaz bozulur.
3. rükû: bu esnada erkekler biraz daha düz durarak avuçlarıyla dizlerini kavrarlar. Kadınlar ise erkeklere göre biraz daha az eğilerek, meyilli durarak dizlerine uzanırlar. üstelik erkekler gibi kavramayıp ellerini diz üstünde tutarlar. Secdeye gitmeden önce her iki cinsiyet de tamamen doğrularak ellerini yanlardan salar.
4. secde: erkekler, alın, burun, avuç içi, dizler yere gelecek, ayaklar dik ve parmakuçları kıbleyi gösterecek şekilde yere kapanır. Eller, avuç içi yerde,başın iki yanında ve dirsekler yukarıda olur.
Kadınlar da aynı şekilde kapanır. Ama onlarda dirsekler yerde olur, eller erkekler kadar uzatılmadan vücuda yakın bir şekilde, fazla açılmadan tutulur yani büzülürler. Secdede bir ayak yerden kalkarsa namaz bozulmaz ama iki ayak bir tesbih miktarı kalkarsa bozulur.
5. oturma: erkekler, sağ ayağını parmakları kıbleyi gösterecek şekilde dikip sol ayağını parmakları sağda kalacak şekilde altına lır ve sol ayağı üstüne otururlar. Kadınlar ise her iki ayağını da parmaklar sağa gelecek şekilde yatırır, sağ ayak dışarıda kalacak şekilde sol ayağı üzerine otururlar. Her iki cinsiyet de ellerini dizlerine koyar ve karşıya değil de dizlerine doğru bakar.
6. selam verme: ettehiyyatü, sallili barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek namaz bitirilir. Eller dizlerden ayrılmadan baş önce sağa, sonra sola çevrilir. Her çevrililişnde esselamün aleyküm ve rahmetullah denir.
4- Namazların rekat sayıları ve diğer ayrıntıları
Sabah namazının kılınışıSabah namazı 4 rekattır: ikisi sünnet, ikisi farz. Önce sünnet kılınır.
Sabah namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek yani euzu billahi miineş şeydanirracim bismillahir rahmanir rahim denildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek yani bismillahir rahmanir rahim denildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek sabah namazının sünneti bitirilir.
Sabah namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek sabah namazının farzı bitirilir.
Öğle namazının kılınışı
Öğle namazı 10 rekâttır. 4’ü ilk sünnet, 4’ü farz ve 2’si son sünnettir. Önce ilk sünnet, sonra farz ve son olarak da son sünnet kılınır.
Öğle namazının ilk sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının ilk sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek öğle namazının ilk sünneti bitirilir.
Öğle namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek öğle namazının farzı bitirilir.
Not: farz namazlarının üçüncü ve dördüncü rekâtlarında sadece fatiha okunur, daha sonra başka bir sure okunmaz.
Öğle namazının son sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için öğle namazının son sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek öğle namazının son sünneti bitirilir.
İkindi namazının kılınışı
İkindi namazı 8 rekâttır. 4’ü sünnet, 4’ü farzdır. Önce sünnet, sonra farz kılınır.
İkindi namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için ikindi namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duasının ardından salli barik duaları okunup ayağa kalkılır. Sübhaneke okunur. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek ikindi namazının sünneti bitirilir.
Not: ikindi namazının sünneti ile yatsı namazının ilk sünneti gayri müvekked sünnettir, yani bazen terk edilebilir. Fırsatımız yoksa kılmayabiliriz. Peygamberimiz bile zaman zaman kılmamıştır. Camide kılıyorsak ve müezzin kamete başladıysa ikinci rekâtın sonunda selam verip son iki rekâtı kılmadan imama uyarak farzı kılarız. Kerahat vakti girdiyse bile yani akşam namazına 45-50dk’dan az kaldıysa sünneti kılmadan farzı kılarız.
İkindi namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için ikindi namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek ikindi namazının farzı bitirilir.
Akşam namazının kılınışı
Akşam namazı 5 rekâttır. Üçü farz, ikisi sünnettir. Önce farz, sonra sünnet kılınır.
Akşam namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için akşam namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra oturularak ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek akşam namazının farzı bitirilir.
Akşam namazının sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için akşam namazının sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek akşam namazının sünneti bitirilir.
Yatsı namazının kılınışı
Yatsı namazı 13 rekâttır. 4’ü ilk sünnet, 4’ü farz, 2’si son sünnet ve 3’ü vaciptir. Önce ilk sünnet, sonra farz, daha sonra son sünnet ve en son ise vacip kılınır.
Yatsı namazının ilk sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının ilk sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duasının ardından salli barik duaları okunup ayağa kalkılır. Sübhaneke okunur. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha ve bir sure okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek yatsı namazının ilk sünneti bitirilir.
Yatsı namazının farzının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının farzını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunup ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha okunur. Rükû ve secde yapılarak üçüncü rekât da bitirilmiş olur. Secdelerden sonra ayağa kalkılarak dördüncü rekât kılınır. Bu rekâta da besmele ile başlanıp fatiha okunduktan sonra rükû ve secdeler yapılır. ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek yatsı namazının farzı bitirilir.
Yatsı namazının son sünnetinin kılınışı:
niyet ettim Allah rızası için yatsı namazının son sünnetini kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası, salli barik ve Rabbena duaları okunup selam verilerek yatsı namazının son sünneti bitirilir.
Vitir namazının kılınışı:
niyet ettim Allah rızası içinvitir namazını kılmaya diyerek niyet edilir. Sübhaneke okunur, euzu besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. rükû ve secde yapıldıktan sonra ikinci rekâta kalkılır. Besmele çekilerek fatiha ve bir sure okunur. Rükû ve secde yapıldıktan sonra ettehiyyatı duası okunur. ayağa kalkılır. Besmele çekildikten sonra fatiha ve bir sure okunur. Diğer namazlardan farklı olarak tekbir alınıp kunut duaları okunur. Daha sonra rükû ve secdeler yapılır. Secdelerden sonra oturulur; ettehiyyatü, salli barik ve Rabbena duaları okunduktan sonra selam verilerek vitir namazı bitirilmiş olur.
Genel not: eğer çok sure bilmiyorsak bile namaz kılabiliriz. İki sure biliyorsak bir rekâtta birini, diğerinde öbürünü okuyabiliriz. Yeni sureler öğreninceye kadar bu şekilde namazlarımızı kılabiliriz.
5- Cenaze namazının körcül anlatımı
555Cenaze namazı: bir kişi ölünce, ayakta ve sadece erkeklere farz olan cemaat halinde kılınan bir namazdır. Bir kişi öldüğünde oradaki erkeklerden birinin bile, ölünün cenaze namazını kılması diğer erkeklerin kılma yükümlülüğünü alır. Ancak hiç kimse kılmazsa günahı o yerdeki bütün erkeklere yazılır. Şimdi de biraz kılınışından bahsedelim.
Cenaze namazları cami avlusunda veya mezar girişlerinde kılınır. Cenaze musalla taşına konduktan sonra imam bilgi verir. Müezzinin “uyun imama” sözünden sonra ölen kişi erkekse “niyet ettim Allah rızası için er kişi niyetine cenaze namazı kılmaya, uydum hazır olan imama”, eğer kadın ise “niyet ettim Allah rızası için hatun kişi niyetine cenaze namazı kılmaya, uydum hazır olan imama” denir ve imam allahü ekber dediğinde eller kulak memesine değdirilerek tekbir alınır ve namaza başlanmış olur. Sağ el üste sol elin bileğini kavrayacak şekilde eller göbek hizasında bağlanır ve Selama kadar bu şekilde tutulur. Sübhaneke duası vecelle senaük kısmı da söylenerek okunur ve beklenir. İmam allahü ekber dediğinde hiçbir hareket yapılmaz, salli barik duaları okunur. İmam tekrar allahü ekber dediğinde yine el kulaklara falan götürülmez, baş sallanmaz yani kısacası hiçbir hareket yapılmaz. Biliniyorsa cenaze duası okunur. Eğer bilinmiyorsa Rabbena duaları veya kunut duaları okunur. İmam yine allahü ekber der, bir şey yapılmaz. Daha sonra imamla birlikte önce sağa, sonra sola selam verilerek namaz bitirilir.
6- Yolcular, hastalar ve felçiler için körcül namaz anlatımı
İslam dininin 5 şartından biri namaz kılmaktır. Bu nedenle her koşulda namaz kılınması farz kılınmıştır. Yani hasta olsak, ayağa kalkamasak bile namaz yükümlülüğümüz bulunmaktadır. Bu yazımda sizlere hastalar, felçliler ve yolcular için namaz kılmayı tarif etmeye çalışacağım.Yolcular için namaz tarifi
Namazı zamanında kılmaya eda, vaktinden sonra kılmaya kaza denir. çok zor durumda kalmadıkça namazları kazaya bırakmak önerilmez. Bir yere bir araçla seyahat ediyorsak bile namazlarımızı kılmalıyız. Özel araçla yola çıkıyorsak namaz vaktinde mola verip namazımızı kılabiliriz. Ancak otobüsler de böyle bir şansımız yoktur. Bunun için yola çıkmadan önce abdest alınır. Biz otobüsteyken ezan okundu yani vakit girdiyse ve vakit çıkmadan yani diğer namazın vakti girmeden araçtan inemeyeceksek oturduğumuz yerde namazımızı kılarız. Bu şekilde kıble aranmaz, araç nereye dönerse kıble orasıdır. Biraz namazın kılınışından bahsedeyim. Namaz tarifinde bahsettiğim şekilde niyetlenip namaza başlarız. Sübhaneke, fatiha ve sure okurken yine ellerimizi bağlarız. Normal namaz kılma şeklinden farklı olarak bunu oturduğumuz yerde yaparız. Rükûda az, secdede daha çok eğiliriz. Ancak başımızı koltuğa veya herhangi bir yere değdirmemiz gerekmez. Bunlar dışında araçta namaz kılmada bir farklılık yoktur; namaz kılarken vücut hareketleri ve okunan dualar aynıdır.
Not: ortam müsait olmadığı için seyahat esnasında sadece farz namazları kılmamız yeterli olur.
Hastalar ve ameliyatlılar için namaz tarifi
Eğer ayakta dururken zorlanıyorsak, ayakta durmak sağlığımıza zarar veriyorsa veya yeni ameliyat olduysak oturduğumuz yerde namazımızı kılabiliriz. Aynı otobüste yaptığımız gibi niyetlenip namaz kılabiliriz. Namaz hareketleri yine aynıdır. Eğer bacaklarımızı uzatmadan oturamıyorsak, bacaklarımızı uzatarak da kılabiliriz.
Felçliler için namaz tarifi
Din âlimleri, “hiçbir şekilde namaz kılmadan vazgeçilemeyeceğini, gözlerle bile namaz kılınabileceğini ifade ederler. Bu nedenle felçliler de namazlarını kılabilirler. Hiç kalkamıyorlarsa yattıkları yerde, oturabiliyorlarsa oturarak namazlarını kılabilirler. Hem yatarak hem de oturarak namaz hareketlerini ellerinden geldiği kadar yerine getirerek namazlarını kılarlar. Dinimizde önemli olan niyettir. Bir kişi namaz kılmaya niyetlense ama o anda diğer namazın ezanı okunsa bile, kişinin o namazın sevabını aldığı söylenir. Felçlilerin, Hareketleri yapamıyorum, diye namazlarının olmadığını düşünmeleri, namaz kılmaktan vazgeçmeleri doğru olmaz. Kişi oturduğu yerde, tekerlekli sandalyede namazlarını kılabilir. Örneğin, tekerlekli sandalyede namaz kılan birisi imkânı olmadığı için secde yaparken başını yere koymaz, arabada namaz kılan birisi gibi rükûdan daha çok eğilir. Ellerini dizine koyamasa bile dizine doğru yaklaştırmaya çalışır.
Kısacası namaz hareketleri mümkün olduğunca taklit edilerek bu farz da yerine getirilmiş olur. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Ramazan Akel | (Şikâyet et)
Önceki İpucu: Otobüsü Beklerken ve Otobüse Binerken | Sonraki İpucu: Tek Hamleyle Bastonunuzun Boyunu Kısaltmak ve Bastonu Rahat Taşımak