Aşınmış Baston Lastiğini Üç Adımda Yenisiyle Değiştirmek
( tarihinde yayınlandı)Lastiğin yıpranması nedeniyle baston parçalarının esnemesi çoğu zaman pek fazla sorun yaratmaz. Ancak lastiğin esnekliğini kaybetmesinin lastiğin kopma sürecine girdiğinin habercisi olduğu da yadsınamaz. Bu ipucunda üç aşamada baston lastiğini yenisiyle değiştirme işlemi anlatılmıştır.
Google'da "yedek baston lastiği" yazarak arama yapmanız veya bu kelimeleri yazdıktan sonra alışveriş yaptığınız firmanın işmini yazmanız ürüne doğrudan ulaşmanızı sağlayacaktır. Benim aldığım lastiğin boyu altı metre idi. Kalınlığı 3.7 milim, rengi ise siyahtı. Altı lirası kargo bedeli olmak üzere toplam tutar on sekiz liraydı. Lastiği değiştirirken makas ve yaklaşık iki metre tel bulmanız gerekiyor. İnce inşaat teli de olabilir telefon telide. Boyunun illa iki metre olmasına da gerek yok. Parça parça kullanırım, diyorsanız bastonunuzun bir parçasının boyundan on beş santim dah auzun olan bir tel de işinizi görür. Bu da ortalama elli santim yapıyor.
Bir arkadaşım ithal bastonların lastiğinin farklı düğümlendiğini söylediği için kopan lastiği atmadan önce düğümlerini babamla inceledik. Aslına bakarsanız normal düğümden hiçbir farkı yok. Üst üste düğümçük atmak yerine yanlamasına atılmış. Bu işin görünürdeki tek faydası düğümlerin baston içine girmesi daha kolay oluyor. Belki lastiğin gerilimli olarak durması nedneiyle uzun vadede yaşanan deformasyonu engelleyen bir fonksiyonu da vardır; ancak o kadarını bilmiyorum.
Adım 1: Lastiği kesme ve içeri çekmek
Kargodan gelen lastik hayli uzun olduğu için bunu ilk önce kesmeniz gerekiyor. Gelen lastikten iki baston lastiği rahatça çıkar gibi görünüyor. Siz de duruma göre isterseniz gelen lastiği ortadan ikiye bölün. Ben yüz otuz beş santimlik bir baston için üç yüz otuz santimlik lastik kullandım. İpucunu anlatırken bu ölçüyü üç yüz elli santim olarak varsayacağım çünkü uç kısımlardan makasla kırpma payı bırakmak iyi olacaktır.
Bastonunuzun tim parçalarını masanın üstüne koyun. Daha sonra inşaat telini bastonun tutma yeri olan parçasından içeri sokun. Teli, diğer uçtan çıkana kadar itin. Daha sonra bastonunuzun ikinci, üçüncü ve diğer parçalarından da teli geçirip bastonu masanın üstüne bırakın. Tabii parçalar birbirine geçmiş şekilde durmalı.
Üç buçuk metrelik lastiğin iki ucunu birleştirerek elinizle diğer tarafa doğru ilerleyin. Lastiğin katlandığı yere ulaştığınızda o kısmı sıkıca tutu. İnşaat telini bu kısmın arasından on santim kadar geçirdikten sonra ters yöne doğru kıvırın ve sonra teli kendi çevresinde çevirerek iyice sıkıştırın. Elde ettiğiniz sonuçta ikili lastik sarkıtı tel tarafından iyice kavranmış olmalı. Lastiğin kesik iki ucu ise diğer uçta kalmalı.
Lastiğin kesik olan uçlarına gelişigüzel iki üç düğüm atın. Bu düğümler telle lastiği içeri çekerken lastiğin ucunun dışarıda kalmasını sağlayacak. Başka deyişle lastiği çektikten sonra bu düğümleri çözeceğimiz için çok sıkı atmayın.
Telin, lastiği iyice kavradığından emin olduktan sonra masadaki bastonun en alt parçasını ayırın ve teli çekmeye beşlayın. Lastiğin diğer ucundaki düğümler bastonun alt kısmına geldiğinde bastonun ikinci parçasının diğer tarafından teli çekin. Yine aynı şekilde lastik diğer taraftan çıkınca üçüncü ve dörtdüncü parçaya teli çekin. En sonunda bastonun sap kısmından lastiği çıkartın. Sap kısmından sarkan parçanın boyu, tutma yerinin olduğu parçanın boyundan on santim kadar kısa olması yeterli olabilir. Bu sizin seçiminize kalmış.
Adım 2: Lastiği düğümleme
Düğüm atma işine başlamadan önce bastonu masanın üstüne koyun ve tüm parçaları birbirine geçirin. Saptan sarkacak olan kısmı iyice ayarlayın. Bu noktada bir bilgi vermek istiyorum: Saptan sarkmasını istediğiniz kısmı bire bir bırakmayın. Yani saptan otuz santim sarkmasını istiyorsanız otuz santim değil yirmi santim bırakın. Çünkü düğümcükleri atıp lastiği germek için yukarıdan çekme yapacğaımız için eksik bıraktığınız on santim lastikin elaksi yapısı nedeniyle kendiliğinden oluşacaktır.
İlk denemenizde saptan sarkacak kısmı istediğiniz ölçüde ayrlayamamanız muhtemel olduğu için mevcut lastikten kesme işlemi yapmamınızı öneriyorum. Devam edelim… Lastiğin içeri kaçmaması için attığınız düğümleri çözün. Lastiğin iki ucunun aynı hizada olduğunu varsayıyorum. Uçlardan birini on santim kadar kesin. Böylece bir üç diğerinden on santim dah auzun olacak.
Düğüm atma işi aslında çok basit ancak yazıya çevrilince biraz karışıyor. Bu yüzden bilmeniz gereken tek şey normal ayakkabı bağlarken atılan ilk düğümün aynısını yapacağımız. Lastiğin her iki ucundan on beş santimlik bir girinti bırakarak lastiği üst üste koyun. Yani lastiğin bir ucu sol çarpraza diğer ucu sağ çarpraza baksın. Sonra ayakkabıya ilk düğümü atar gibi bir ucu diğerinin altından geçirin. Elde edeceğimiz sonuç şu olmalı: Gevşekçe üst üste geçirilmiş lastiğin sav ve sol ucundan sarkan on beş santimlik iki uç.
Sol tarafa bakan on bes santimlik kısmı, halkanın solunda kalan lastiğe düğümlüyoruz. Düğümü yine aynı şekilde atıyoruz. Yani sallanan ucu sabit lastiğin çevresinden dolaştırıp içinden geçiriyoruz. İçinden geçirdikten sonra oluşan düğümü tırnağınızla sağa, yani ilk attığınız düğümün olduğu yere doğru çekebiliyoruz. Aynı şekilde ikinci düğümü de atıp yine bir önceki düğümün en yakınına kadar çekiyoruz.
Sağ tarafa bakan lastiğide biraz önce yaptığımız gibi iki kez sağdaki lastik kısma düğümlüyoruz.
Elde ettiğiniz sonuç şu olmalı: İlk atılan düğümün solunda ve sağında ikişer düğüm. Makasla lastikten sarkan parçaları kesebilirsiniz ancak bu işi bastonu ikinci kes topladığınızda yaparsanız iyi olur çünkü sapta kalan kısım az gelebilir. İkinci denemizden önce lastiklerin uçlarında kalan parçayı kesmemenizi öneririm.
Adım 3: Baston ucunu takmak
Bastonun ilk parçasının üstünden lastiği içeri doğru çekmeniz gerekecek. Ancak bu işlemi yaparken işaret parmağınızı kanca gibi yapıp düğümlenmiş taraftan geçirin ki lastik içeri kaçmasın. Lastiği çekerken düğümleri sırayla borunun içine doğru itiyoruz. Bu işlemi yaparken düğümlerin bitip lastiğin başladığı kısmın uç tarafta, kanca hâlinde tuttuğunuz parmağa yakın kalmasına özen gösteriyoruz.
Düğümler boruya girdikten sonra kanca hâlindeki parmağınız bastonun alt kısmına iyice yapışana kadar lastiği bir üst parçadan germeniz gerekiyor. Germe işi bitince baston ucunun kancasını parmağınızla tutuğunuz yere geçiriyor ve sonra ucu iyice oturtup yukarıdan lastiği biraz daha çekiyorsunuz.
Bastonun diğer parçalarını masaüstünde birbirine geçecek şekilde ayarlıyoruz. Açık şekilde masada duran bastonu yere indirmeden sap kısmından sarkan kısmı biraz çekiyoruz ve lastik iyice gerilince dik duracak şekilde bastonu elinize alıyorsunuz.
Son işlem ise en basiti. Lastiği istediğiniz gerginliğe gelene kadar çekin ve gerginlik istenilen kıvama geldiğinde düğüm atacağınız yeri saptamış oluyorsunuz. Bu saptamadan sonra lastiği iyice gerip düğümü istediğiniz yere atın. Genelde bir düğüm yeerli oluyor ama düğümün borudan içeri kaçma olasılığı varsa ikinci düğümü de atabilirsiniz.
Nelere dikkat etmelisiniz?
Eskimiş lastiğinizi çıkartırken dikkatli olmayı unutmayın. İlk önce sap kısmındaki düğümü çözün veya kesin. Baston ucunu çektiğinizde lastiği içeri kaçırırsanız işler zorlaşabiliyor. Böyle bir durumda en iyi yöntem ters yönden borunun içine şiş sokmak oluyor.
Eğer ilk kez yapıyorsanız bastonu bir seferde halletme hayalini kurmayın. Yazarak anlatınca biraz uzunmuş gibi duruyor. Düğümlerin atılma şeklini babamdan öğrendikten sonra parçalara ayrılmış bastonu toplamam on dakika sürmedi. İlk seferde lastiğin boyunu ayarlayamadım. Bu nedenle lastiği keserken dikkatli olun ve ikinci denemenizden sonra kesme işini yapın.
Alt kısma atacağınız düğümleri ilk seferde fazlaca sıkılaştırmayın. Yukarıda düğüm atma işleminı anlatırken özellikle düğümü attıktan sonra germeye dair bir cümle kurmadım. İkinci denemenizde düğümleri attıktan sonra düğümcüğü iki parmağınızla sıkıştırıp alttaki listiği çekerek esneme payını iyice azaltın. Böylece düğümlerin çözülmesini engellemiş oluyorsunuz. Düğümleri gevşek bırakırsanız bir süre sonra çözülecektir. İlk seferde çok sıkı atarsanız sonraki denemenizde sizde çözmekte zorlanıyorsunuz.
Baston ucu, alta atılan düğümcüklerin içine veya düğümcüklerin ucuna değil, düğüm dizgisinin lastikle birleştiği yere takılıyor. Düğümleri borunun içine iterken bu noktaya özen gösterin aksi takdirde gerilim nedeniyle uca attığınız düğümcükler çözülecektir.
Son aşamada lastiği çok fazla germemeye dikkat etmenizi şiddetle öneriyorum. Aksi takdirde bastonu katlarken bazen elinizden kayıyor ve elinizi sıkıştırdığında hâli bir can yakıyor. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Murat Kefeli | (Şikâyet et)
Google'da "yedek baston lastiği" yazarak arama yapmanız veya bu kelimeleri yazdıktan sonra alışveriş yaptığınız firmanın işmini yazmanız ürüne doğrudan ulaşmanızı sağlayacaktır. Benim aldığım lastiğin boyu altı metre idi. Kalınlığı 3.7 milim, rengi ise siyahtı. Altı lirası kargo bedeli olmak üzere toplam tutar on sekiz liraydı. Lastiği değiştirirken makas ve yaklaşık iki metre tel bulmanız gerekiyor. İnce inşaat teli de olabilir telefon telide. Boyunun illa iki metre olmasına da gerek yok. Parça parça kullanırım, diyorsanız bastonunuzun bir parçasının boyundan on beş santim dah auzun olan bir tel de işinizi görür. Bu da ortalama elli santim yapıyor.
Bir arkadaşım ithal bastonların lastiğinin farklı düğümlendiğini söylediği için kopan lastiği atmadan önce düğümlerini babamla inceledik. Aslına bakarsanız normal düğümden hiçbir farkı yok. Üst üste düğümçük atmak yerine yanlamasına atılmış. Bu işin görünürdeki tek faydası düğümlerin baston içine girmesi daha kolay oluyor. Belki lastiğin gerilimli olarak durması nedneiyle uzun vadede yaşanan deformasyonu engelleyen bir fonksiyonu da vardır; ancak o kadarını bilmiyorum.
Adım 1: Lastiği kesme ve içeri çekmek
Kargodan gelen lastik hayli uzun olduğu için bunu ilk önce kesmeniz gerekiyor. Gelen lastikten iki baston lastiği rahatça çıkar gibi görünüyor. Siz de duruma göre isterseniz gelen lastiği ortadan ikiye bölün. Ben yüz otuz beş santimlik bir baston için üç yüz otuz santimlik lastik kullandım. İpucunu anlatırken bu ölçüyü üç yüz elli santim olarak varsayacağım çünkü uç kısımlardan makasla kırpma payı bırakmak iyi olacaktır.
Bastonunuzun tim parçalarını masanın üstüne koyun. Daha sonra inşaat telini bastonun tutma yeri olan parçasından içeri sokun. Teli, diğer uçtan çıkana kadar itin. Daha sonra bastonunuzun ikinci, üçüncü ve diğer parçalarından da teli geçirip bastonu masanın üstüne bırakın. Tabii parçalar birbirine geçmiş şekilde durmalı.
Üç buçuk metrelik lastiğin iki ucunu birleştirerek elinizle diğer tarafa doğru ilerleyin. Lastiğin katlandığı yere ulaştığınızda o kısmı sıkıca tutu. İnşaat telini bu kısmın arasından on santim kadar geçirdikten sonra ters yöne doğru kıvırın ve sonra teli kendi çevresinde çevirerek iyice sıkıştırın. Elde ettiğiniz sonuçta ikili lastik sarkıtı tel tarafından iyice kavranmış olmalı. Lastiğin kesik iki ucu ise diğer uçta kalmalı.
Lastiğin kesik olan uçlarına gelişigüzel iki üç düğüm atın. Bu düğümler telle lastiği içeri çekerken lastiğin ucunun dışarıda kalmasını sağlayacak. Başka deyişle lastiği çektikten sonra bu düğümleri çözeceğimiz için çok sıkı atmayın.
Telin, lastiği iyice kavradığından emin olduktan sonra masadaki bastonun en alt parçasını ayırın ve teli çekmeye beşlayın. Lastiğin diğer ucundaki düğümler bastonun alt kısmına geldiğinde bastonun ikinci parçasının diğer tarafından teli çekin. Yine aynı şekilde lastik diğer taraftan çıkınca üçüncü ve dörtdüncü parçaya teli çekin. En sonunda bastonun sap kısmından lastiği çıkartın. Sap kısmından sarkan parçanın boyu, tutma yerinin olduğu parçanın boyundan on santim kadar kısa olması yeterli olabilir. Bu sizin seçiminize kalmış.
Adım 2: Lastiği düğümleme
Düğüm atma işine başlamadan önce bastonu masanın üstüne koyun ve tüm parçaları birbirine geçirin. Saptan sarkacak olan kısmı iyice ayarlayın. Bu noktada bir bilgi vermek istiyorum: Saptan sarkmasını istediğiniz kısmı bire bir bırakmayın. Yani saptan otuz santim sarkmasını istiyorsanız otuz santim değil yirmi santim bırakın. Çünkü düğümcükleri atıp lastiği germek için yukarıdan çekme yapacğaımız için eksik bıraktığınız on santim lastikin elaksi yapısı nedeniyle kendiliğinden oluşacaktır.
İlk denemenizde saptan sarkacak kısmı istediğiniz ölçüde ayrlayamamanız muhtemel olduğu için mevcut lastikten kesme işlemi yapmamınızı öneriyorum. Devam edelim… Lastiğin içeri kaçmaması için attığınız düğümleri çözün. Lastiğin iki ucunun aynı hizada olduğunu varsayıyorum. Uçlardan birini on santim kadar kesin. Böylece bir üç diğerinden on santim dah auzun olacak.
Düğüm atma işi aslında çok basit ancak yazıya çevrilince biraz karışıyor. Bu yüzden bilmeniz gereken tek şey normal ayakkabı bağlarken atılan ilk düğümün aynısını yapacağımız. Lastiğin her iki ucundan on beş santimlik bir girinti bırakarak lastiği üst üste koyun. Yani lastiğin bir ucu sol çarpraza diğer ucu sağ çarpraza baksın. Sonra ayakkabıya ilk düğümü atar gibi bir ucu diğerinin altından geçirin. Elde edeceğimiz sonuç şu olmalı: Gevşekçe üst üste geçirilmiş lastiğin sav ve sol ucundan sarkan on beş santimlik iki uç.
Sol tarafa bakan on bes santimlik kısmı, halkanın solunda kalan lastiğe düğümlüyoruz. Düğümü yine aynı şekilde atıyoruz. Yani sallanan ucu sabit lastiğin çevresinden dolaştırıp içinden geçiriyoruz. İçinden geçirdikten sonra oluşan düğümü tırnağınızla sağa, yani ilk attığınız düğümün olduğu yere doğru çekebiliyoruz. Aynı şekilde ikinci düğümü de atıp yine bir önceki düğümün en yakınına kadar çekiyoruz.
Sağ tarafa bakan lastiğide biraz önce yaptığımız gibi iki kez sağdaki lastik kısma düğümlüyoruz.
Elde ettiğiniz sonuç şu olmalı: İlk atılan düğümün solunda ve sağında ikişer düğüm. Makasla lastikten sarkan parçaları kesebilirsiniz ancak bu işi bastonu ikinci kes topladığınızda yaparsanız iyi olur çünkü sapta kalan kısım az gelebilir. İkinci denemizden önce lastiklerin uçlarında kalan parçayı kesmemenizi öneririm.
Adım 3: Baston ucunu takmak
Bastonun ilk parçasının üstünden lastiği içeri doğru çekmeniz gerekecek. Ancak bu işlemi yaparken işaret parmağınızı kanca gibi yapıp düğümlenmiş taraftan geçirin ki lastik içeri kaçmasın. Lastiği çekerken düğümleri sırayla borunun içine doğru itiyoruz. Bu işlemi yaparken düğümlerin bitip lastiğin başladığı kısmın uç tarafta, kanca hâlinde tuttuğunuz parmağa yakın kalmasına özen gösteriyoruz.
Düğümler boruya girdikten sonra kanca hâlindeki parmağınız bastonun alt kısmına iyice yapışana kadar lastiği bir üst parçadan germeniz gerekiyor. Germe işi bitince baston ucunun kancasını parmağınızla tutuğunuz yere geçiriyor ve sonra ucu iyice oturtup yukarıdan lastiği biraz daha çekiyorsunuz.
Bastonun diğer parçalarını masaüstünde birbirine geçecek şekilde ayarlıyoruz. Açık şekilde masada duran bastonu yere indirmeden sap kısmından sarkan kısmı biraz çekiyoruz ve lastik iyice gerilince dik duracak şekilde bastonu elinize alıyorsunuz.
Son işlem ise en basiti. Lastiği istediğiniz gerginliğe gelene kadar çekin ve gerginlik istenilen kıvama geldiğinde düğüm atacağınız yeri saptamış oluyorsunuz. Bu saptamadan sonra lastiği iyice gerip düğümü istediğiniz yere atın. Genelde bir düğüm yeerli oluyor ama düğümün borudan içeri kaçma olasılığı varsa ikinci düğümü de atabilirsiniz.
Nelere dikkat etmelisiniz?
Eskimiş lastiğinizi çıkartırken dikkatli olmayı unutmayın. İlk önce sap kısmındaki düğümü çözün veya kesin. Baston ucunu çektiğinizde lastiği içeri kaçırırsanız işler zorlaşabiliyor. Böyle bir durumda en iyi yöntem ters yönden borunun içine şiş sokmak oluyor.
Eğer ilk kez yapıyorsanız bastonu bir seferde halletme hayalini kurmayın. Yazarak anlatınca biraz uzunmuş gibi duruyor. Düğümlerin atılma şeklini babamdan öğrendikten sonra parçalara ayrılmış bastonu toplamam on dakika sürmedi. İlk seferde lastiğin boyunu ayarlayamadım. Bu nedenle lastiği keserken dikkatli olun ve ikinci denemenizden sonra kesme işini yapın.
Alt kısma atacağınız düğümleri ilk seferde fazlaca sıkılaştırmayın. Yukarıda düğüm atma işleminı anlatırken özellikle düğümü attıktan sonra germeye dair bir cümle kurmadım. İkinci denemenizde düğümleri attıktan sonra düğümcüğü iki parmağınızla sıkıştırıp alttaki listiği çekerek esneme payını iyice azaltın. Böylece düğümlerin çözülmesini engellemiş oluyorsunuz. Düğümleri gevşek bırakırsanız bir süre sonra çözülecektir. İlk seferde çok sıkı atarsanız sonraki denemenizde sizde çözmekte zorlanıyorsunuz.
Baston ucu, alta atılan düğümcüklerin içine veya düğümcüklerin ucuna değil, düğüm dizgisinin lastikle birleştiği yere takılıyor. Düğümleri borunun içine iterken bu noktaya özen gösterin aksi takdirde gerilim nedeniyle uca attığınız düğümcükler çözülecektir.
Son aşamada lastiği çok fazla germemeye dikkat etmenizi şiddetle öneriyorum. Aksi takdirde bastonu katlarken bazen elinizden kayıyor ve elinizi sıkıştırdığında hâli bir can yakıyor. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Murat Kefeli | (Şikâyet et)