Balkabağı Lambası
( tarihinde yayınlandı)Bizim toplumsal yaşayışımızın bir parçası olmasa da Cadılar Bayramı'nın olmazsa olmaz figürlerinden biri balkabağı lambasıdır. Hayli büyük olanları da vardır, küçük olanları da; ancak hepsinde balkabağının üstüne işlenen motif çoğunlukla aynıdır.
Bilindiği üzere balkabağı dış yüzeyi üçer-beşer santimlik kabartılı bir yapıya sahiptir. Dış kabuğu yeşilken de hayli kalın ve serttir. Bu nedenle bir miktar kas gücü veya uygun alet kullanarak kesilir. Balkabağı önce masaya konur, ardından tıpkı karpuz keser gibi üst tarafı yataylamasına kesilir ancak bir miktar kalın kesilir ve çıkan parça lambanın üstüne kapak olarak yeniden konur.
Ardından balkabağının içi oyulur ve tatlı kısmı çıkarılır. Kaşık veya içi hafif oyuk bir aletle iç yüzeydeki alan olabildiğince kazınır. Kalın bir bıçakla, balkabağının dış yüzeyinden içeri doğru üç kesik yapılarak üçgen şeklinde üç-dört santimlik bir alan çıkartılır. Açılan ilk deliğin yatay hizasında ikinci bir üçgen daha açılır ki bu iki üçgen "gözleri" teşkil eder. İki gözün ortasına biraz aşağısına üçüncü ve biraz daha uzun olan üçgenle burun oluşturulur. Burnun altına ise balkabağı lambasının en ince ve zor işi olan ağız yapılır. "Ağız" çalışması için hayali ve yatay duran bir parantez kapama simgesi çizilir. Bu eksen üzerine de gözü simgeleyen üçgenlerin yüzde elli kadar küçüğü olan beş-altı üçgen aralarında az mesafe bırakılarak yan yana oyulur.
Eğer balkabağı büyükse aynı motif diğer tarafa da işlenir. Ancak çoğunlukla ışığın dışarı daha iyi süzülmesi için tek bir yön delinir. Balkabağı hazırlama işlemi çok önceden yapılmaz; çünkü balkabağının kuruması hâlinde içine konacak mumun, kapak olarak kullanılan kısmı yakma olasılığı artar. Bu yüzden yeşilken oyulur ve daha sonra içine boyu kısa ya da küçük bir havuz içinde olan bir-iki santim yüksekliğindeki mumlardan konur. Karanlıkta mumlar yakılıp kapak kapatıldığında açılan alanlardan dışarı çıkan ışık, uzaktan bakıldığında sivri dişleri olan ürkütücü bir yaratık gibi gözükür veya böyle olduğu iddia edilir.
Ama tabii ilginç sonuçlar da var. Bizde pek kullanılmasa da bostan korkuluğu (bknz: bostan korkuluğu) başına da konan balkabağının özellikle içinde ışık varsa kargaları ürkütüp kaçırdığı Amerikalı bilim insanları tarafından bilimsel deneyle kanıtlanmış. Adamlar o kadar aylak yani, tutup neyi araştırıyorlar.
Son not ise şu: Balkabağı lambası, korku filmlerinde de sıkça kullanılan bir imgedir. Genelde kurban kikirdeyerek balkabağını işaret edip çok korktuğunu dile getirdikten bir süre sonra ya deşilir ya kafası vurulur. [Gülümseme]
İlginizi çekebilir: (bknz: cadı kıyafeti) (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Murat Kefeli | (Şikâyet et)
Bilindiği üzere balkabağı dış yüzeyi üçer-beşer santimlik kabartılı bir yapıya sahiptir. Dış kabuğu yeşilken de hayli kalın ve serttir. Bu nedenle bir miktar kas gücü veya uygun alet kullanarak kesilir. Balkabağı önce masaya konur, ardından tıpkı karpuz keser gibi üst tarafı yataylamasına kesilir ancak bir miktar kalın kesilir ve çıkan parça lambanın üstüne kapak olarak yeniden konur.
Ardından balkabağının içi oyulur ve tatlı kısmı çıkarılır. Kaşık veya içi hafif oyuk bir aletle iç yüzeydeki alan olabildiğince kazınır. Kalın bir bıçakla, balkabağının dış yüzeyinden içeri doğru üç kesik yapılarak üçgen şeklinde üç-dört santimlik bir alan çıkartılır. Açılan ilk deliğin yatay hizasında ikinci bir üçgen daha açılır ki bu iki üçgen "gözleri" teşkil eder. İki gözün ortasına biraz aşağısına üçüncü ve biraz daha uzun olan üçgenle burun oluşturulur. Burnun altına ise balkabağı lambasının en ince ve zor işi olan ağız yapılır. "Ağız" çalışması için hayali ve yatay duran bir parantez kapama simgesi çizilir. Bu eksen üzerine de gözü simgeleyen üçgenlerin yüzde elli kadar küçüğü olan beş-altı üçgen aralarında az mesafe bırakılarak yan yana oyulur.
Eğer balkabağı büyükse aynı motif diğer tarafa da işlenir. Ancak çoğunlukla ışığın dışarı daha iyi süzülmesi için tek bir yön delinir. Balkabağı hazırlama işlemi çok önceden yapılmaz; çünkü balkabağının kuruması hâlinde içine konacak mumun, kapak olarak kullanılan kısmı yakma olasılığı artar. Bu yüzden yeşilken oyulur ve daha sonra içine boyu kısa ya da küçük bir havuz içinde olan bir-iki santim yüksekliğindeki mumlardan konur. Karanlıkta mumlar yakılıp kapak kapatıldığında açılan alanlardan dışarı çıkan ışık, uzaktan bakıldığında sivri dişleri olan ürkütücü bir yaratık gibi gözükür veya böyle olduğu iddia edilir.
Ama tabii ilginç sonuçlar da var. Bizde pek kullanılmasa da bostan korkuluğu (bknz: bostan korkuluğu) başına da konan balkabağının özellikle içinde ışık varsa kargaları ürkütüp kaçırdığı Amerikalı bilim insanları tarafından bilimsel deneyle kanıtlanmış. Adamlar o kadar aylak yani, tutup neyi araştırıyorlar.
Son not ise şu: Balkabağı lambası, korku filmlerinde de sıkça kullanılan bir imgedir. Genelde kurban kikirdeyerek balkabağını işaret edip çok korktuğunu dile getirdikten bir süre sonra ya deşilir ya kafası vurulur. [Gülümseme]
İlginizi çekebilir: (bknz: cadı kıyafeti) (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Murat Kefeli | (Şikâyet et)
Önceki Betimleme: Pamuk Prenses - Çizen: Murat Kefeli | Sonraki Betimleme: Doğum Günü - Çizen: Murat Kefeli